Γεωργία

Τιφλίδα (Tbilisi)

Από τις πιο όμορφες πόλεις στην  περιοχή, η Τιφλίδα δεν έχει πολλά να ζηλέψει από άλλες δυτικοευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Μεγάλες λεωφόροι, σκιασμένοι από αιωνόβια δένδρα, επιβλητικά κλασσικά κτίρια, πολλά  υπό ανακαίνιση και  φτωχικές κατοικίες στους παράπλευρους δρόμους οι οποίες  παρά τη φθορά του χρόνου διατηρούν μια παρελθούσα αρχοντιά με μικρές εσωτερικές αυλές, πολλά δένδρα και την οικία αίσθηση της γειτονιάς, αίσθηση άγνωστη πιά στην ελληνική πολεοδομία.  Ο ποταμός Mtkvari που διασχίζει με απαλές στροφές  την ανάμεσα  σε λόφους απλωμένη πόλη, μπορεί να μην έχει τα καθαρότερα νερά, αλλά έχει φροντισμένους δημόσιους χώρους,  πεζόδρομους με κυβόλιθους στις όχθες του με μπαράκια, καφέ και ορχήστρες του δρόμου.  Όπως καταλάβατε, το πραγματικό -κατά τη γνώμη μας- αξιοθέατο είναι αυτή η ξεχωριστή ευρασιατική ατμόσφαιρα της Τιφλίδας, οι χαλαροί  ρυθμοί, οι παρέες μικρών και μεγάλων που απολαμβάνουν τον περίπατο  ή το καφέ τους σε μια πόλη που  έχει και χώρο και χρόνο για τους κατοίκους της.  Ότι αφορά τον δικό σας χρόνο, προτείνουμε να τον αφιερώσετε σε χαλαρούς περιπάτους, ξεκινώντας από την παλιά πόλη,  να ανέβετε (προσοχή: πολύ μεγάλη ανηφόρα!) στο Narikala Fortress δηλαδή την Ακρόπολη της Τιφλίδας, -κυρίως για την θέα προς την πόλη,    στη συνέχεια να κατευθυνθείτε  προς την κεντρική πλατεία Tavisuplebis moedani και από εκεί να βαδίσετε κατά μήκος της οδού Rustaveli με τα πολυτελή καταστήματα και επιβλητικά κτίρια.  Η διαδρομή αυτή (περίπου 5+ χιλιομέτρων εφόσον δεν την κάνετε σε ευθεία αλλά περιηγηθείτε σε ότι σας τραβά το ενδιαφέρον)  θα σας οδηγήσει στα περισσότερα σημαντικά μνημεία και θα σας δώσει μια καλή εικόνα της παλιάς και της σύγχρονης πόλης. Στην περίπτωση που κουραστείτε, το σοβιετικού τύπου μετρό κτισμένο σε απύθμενο βάθος κάτω από την πόλη μπορεί να σας μεταφέρει γρήγορα στον προορισμό σας (0,10 € / διαδρομή).  Στην απέναντι (ανατολική) όχθη  του Mktvari αξίζει να ανέβετε την ανηφοριά προς τον  επιβλητικό καθεδρικό Tsminda Sameba, σύμβολο της μετασοβιετικής θρησκευτικής αναγέννησης της Γεωργίας. Ο φωτισμός το βράδυ είναι εντυπωσιακός και  αναδεικνύει ακόμα περισσότερο τη παραδοσιακή αρχιτεκτονική του ναού με το τεράστιο τρούλο ύψους 84 μ.  Ο ψηλότερος λόφος πάνω από την πόλη και ορατός από παντού με τον πύργο της τηλεόρασης,  πάρκo και λούνα παρκ είναι το Mt Mtatsminda, στο οποίο μπορείτε να πάτε με τελεφερίκ (εκτός λειτουργίας τον Ιούλιο 2011) ή με ταξί.  Το ιδανικό μέρος να μείνετε στην Τιφλίδα για να μην χρειαστείτε τίποτα άλλο εκτός από τα πόδια σας και το μετρό, είναι η περιοχή Avlabari στην οποία βρεθήκαμε κατά τύχη (Hotel Lile, μερικά βήματα από το σταθμό του μετρό Avlabari, 35€  χωρίς πρωινό, καθαρό, πολύ ευγενικές κοπέλες στη ρεσεψιόν, αλλά ελαφρώς ξινή διευθύντρια, η οποία μάλιστα καταλαβαίνει ελληνικά).

Mtskheta

Μόλις 25χλμ από την Τιφλίδα, η μικρή αυτή πόλη υπήρξε το πνευματικό κέντρο  και πρωτεύουσα της Γεωργία από τον 3ο αιώνα. Σήμερα, συγκεντρώνει πλήθος γεωργιανών πιστών που επισκέπτονται την εκκλησία  Svetiskhoveli, κτισμένη τον 11ο αιώνα και εντυπωσιακού μεγέθους εκείνη την εποχή. Ο περιβάλλον χώρος είναι πολύ φροντισμένος με πεζόδρομους  και ανακαινισμένα χαμηλά σπίτια  που θυμίζουν ελβετικό χωριό. Από την Τιφλίδα είναι πολύ εύκολο να πάτε με τα λεωφορεία που αναχωρούν κάθε 15 λεπτά από το σταθμό λεωφορείων Didube.       

 Gori

Η πόλη γενέτειρα του Τζουγκασβίλι,  κατά κόσμον Ιωσήφ Στάλιν, προσελκύει αρκετούς τουρίστες, γεωργιανούς και ξένους για να επισκεφτούν το αφιερωμένο σε αυτόν μουσείο.  Τα εκθέματα, οι φωτογραφίες και όλες οι αναφορές του μουσείου στο πρόσωπο του Στάλιν,  παραμένουν αυστηρώς βιογραφικά, αποφεύγοντας με μαεστρία κάθε πολιτική αναφορά. Οι συζητήσεις με ντόπιους  μας άφησαν την εντύπωση της υπερηφάνειας που νιώθουν οι κάτοικοι του Gori για έναν άνθρωπο που διαδραμάτισε ρόλο στην παγκόσμια ιστορία, αλλά ταυτόχρονα κρατούν σαφείς αποστάσεις από το "πολιτικό" του (και όχι μόνο) έργο.  Η περιήγηση στο μουσείο γίνεται υποχρεωτικά με ξεναγό (αγγλόφωνο για τους δυτικούς ταξιδιώτες) και μπορεί να περιμένετε αρκετά μέχρι να βρεθεί κάποιος διαθέσιμος, ιδιαίτερα αν είστε μόνος. Το μουσείο περιλαμβάνει και το σπίτι που έζησε τα παιδικά του χρόνια, όπως επίσης και το πολυτελές προσωπικό σιδηροδρομικό  του βαγόνι.   Το Gori έχει επίσης ένα μικρό κάστρο (μόνο τα τείχη έχουν απομείνει)  από το οποίο έχετε θέα σε ολόκληρη την πόλη (είσοδος ελεύθερη).   Από την Τιφλίδα  μπορείτε να επισκεφτείτε το Gori εύκολα σαν ημερήσια εκδρομή  (1,5 ώρα αυτοκινητόδρομος) με λεωφορεία που ξεκινούν από το σταθμό λεωφορείων Didube της Τιφλίδας.

 Kazbegi και ο στρατιωτικός δρόμος για τη Ρωσία

Ο στρατιωτικής κατασκευής δρόμος που συνέδεε παλαιότερα την Τιφλίδα με το Βλαδικαυκάς στη Ρωσία, ανεβαίνει μέσα από δραματικά  τοπία πάνω από  το πέρασμα Jvari (με εγκαταλελειμμένα οχυρά κατά μήκος του δρόμου) πριν κατέβει  στις καταπράσινες κοιλάδες με αραιούς οικισμούς  στο χωριουδάκι  γνωστό ως Kazbegi (το πραγματικό του όνομα είναι Stepantsminda) σε υψόμετρο 1.750 μ. και σταματήσει στα κλειστά αυτή την εποχή (2011)  σύνορα. Συναντήσαμε αρκετούς ταξιδιώτες που έρχονται εδώ για τα τοπία κατά μήκος  της διαδρομής και για περπάτημα ή ορειβασία στα γύρω βουνά.  Στον ορίζοντα δεσπόζει η χιονισμένη κορυφή   του όρους Kazbegi (5.000+ μ. ) και το μοναστήρι Tsminda Sameba  500 μ. πάνω από το χωριό.  Στο μοναστήρι μπορείτε να πάτε με κάποιον από τους επίμονους ταξιτζήδες ή με τα πόδια από ένα απότομο μονοπάτι (εμείς χρειάστηκε να διακόψουμε την ανάβαση λόγω καταιγίδας). Όταν ο καιρός είναι καλός, η θέα προς τις χιονισμένες κορυφές είναι εξαιρετική. Αν συνεχίσετε την ανάβαση μπορεί να πλησιάσετε και τον παγετώνα Gergeti που γλιστρά από τα βουνά, αλλά θα χρειαστείτε μια ολόκληρη μέρα και τις ανάλογες αντοχές.  Υπάρχουν πολλές μικρότερες ή μεγαλύτερες (πολυήμερες) διαδρομές που μπορείτε να κάνετε στην περιοχή με οδηγούς ασφαλώς και εξοπλισμό που μπορείτε να νοικιάσετε.  Στο χωριό, θα βρείτε επίσης πολλά δωμάτια (Home stays) για να μείνετε, αρκετά οικονομικά, οι ιδιοκτήτριες θα σας περιμένουν στην πλατεία που θα κάνει τέρμα το λεωφορείο. Η επίσκεψη στο Kazbegi μπορεί να γίνει σε μια μέρα  από την Τιφλίδα και να επιστρέψετε στην πρωτεύουσα, το λεωφορείο κάνει περίπου 3 ώρες.      

Batumi

Δεν θυμάμαι να έχω δει άλλη πόλη με τόσα χιλιόμετρα περιπάτου όσα το παραθαλάσσιο Batumi.  Προσεγμένοι δημόσιοι χώροι με τεράστια φροντισμένα πάρκα κατά μήκος της με στρογγυλά βότσαλα στρωμένης παραλίας (Batumis bulvari) και υπερκατασκευές μέγα-ξενοδοχείων και καζίνο  σοβιετικής αισθητικής οι οποίες προσθέτουν επιπλέον δημόσιους χώρους αντί να κλέβουν από αυτούς.  Πανάκριβα πολυτελή αυτοκίνητα ρώσων μεγιστάνων και απλοί καθημερινοί άνθρωποι  κάνουν τη βόλτα τους, παίζοντας  στα υπαίθρια μπιλιάρδα και πινγ πονκ κατά μήκος της παραλίας ή βουτούν στην γκρίζα θάλασσα.  Μέσα στην πόλη, πολλές από τις θλιβερές σοβιετικές πολυκατοικίες φτιασιδώνονται με φανταχτερά χρώματα πλαστικού στα μπαλκόνια,  ενώ  πολλά από τα κλασικά παλαιά κτήρια αναπαλαιώνονται. Καθώς νυχτώνει, όλα τα κτίρια φωτίζονται με  φαντασμαγορικό τρόπο, δεν λείπουν επίσης τα μπαράκια και τα πολυτελή ξενοδοχεία που απευθύνονται κυρίως σε εύπορους Ρώσους.  Η πόλη έχει μεγάλη επιλογή ξενοδοχείων για όλα τα βαλάντια, παρόλα αυτά στο τέλος του Ιουλίου 2011 τα περισσότερα ήταν γεμάτα.  Σε μικρή απόσταση από το Batumi (13 χλμ.)  με κατεύθυνση προς τα Τουρκικά σύνορα, κοντά στον οικισμό Gonio, υπάρχει ένα θαυμάσια διατηρημένο σήμερα  ρωμαϊκό - βυζαντινό οχυρό.  Τα τείχη είναι σχεδόν ανέπαφα με 18 προπύργια, και η τεράστια έκτασή του είναι σήμερα καλλιεργημένη έκταση και ένα μέρος της κήπος με λουλούδια.  Μέσα στο οχυρό υπάρχει ότι έχει απομείνει από ένα μικρό θέατρο και λέγεται ότι κάπου εκεί  βρίσκεται ο τάφος του Αποστόλου Ματθαίου.  Για την είσοδό σας  θα πληρώσετε περίπου 1 €.    Για να πάτε από το Μπατούμι, πείτε σε κάποιον που μιλά αγγλικά να σας γράψει στα γεωργιανά   τη λέξη  Gonio ή αναζητήστε το λεωφορείο αριθμός 101.  

Svaneti

Για να απολαύσετε την άγρια ομορφιά  του Καύκασου σε όλο της το μεγαλείο δεν πρέπει να παραλείψετε έστω και μια σύντομη επίσκεψη στην περιοχή γνωστή ως Svaneti.  Απότομες, σχεδόν κάθετες πλαγιές με μαύρο έλατο που καταλήγουν σε βαθειά φαράγγια με ορμητικά νερά και πάντα κάτασπρες κορυφές στεφανώνουν τον ορίζοντα. Μεγάλο μέρος του κακοτράχαλου δρόμου για να φτάσετε εκεί,  είναι  σκαλισμένος σε κάθετα βράχια και παρόλο που το μεγαλύτερο μέρος του είναι υπό κατασκευή,  η διαδρομή και μόνο είναι πραγματική περιπέτεια. Για να φτάσετε εκεί προτείνουμε μια διανυκτέρευση στη φιλόξενη κωμόπολη Zugdidi στα Β.Δ. της Γεωργίας, στην επαρχία Samegrelo.  Αν έρχεστε από το Μπατούμι η διαδρομή είναι ευχάριστη και διαρκεί 3 ώρες, ενώ από την Τιφλίδα θα χρειαστείτε 7 ώρες.  Το ίδιο το Zugdidi μπορεί να μην έχει αξιοθέατα, η κεντρική του όμως λεωφόρος (Zviad Gamsakhurdias gamziri), είναι τόσο μεγάλη ώστε η κεντρική νησίδα έχει μετατραπεί σε κήπο με αιωνόβια πανύψηλα δένδρα και συγκεντρώνει όλη τη ζωή της πόλης, ιδιαίτερα το απόγευμα που παρέες κάθε ηλικίας διασκεδάζουν ακούγοντας μουσική, κουβεντιάζοντας ή παίζοντας παιχνίδια.  Περίπου 400 μ. μετά το  Β.Α. τέλος της λεωφόρου, υπάρχει ένας δεύτερος κήπος  με ένα παλάτι του 17ου - 19ου αιώνα μεγάλης οικογένειας του Samegrelo. Το παλάτι ήταν κλειστό  τον Ιούλιο του 2011, αλλά αξίζει να κάνετε τον περίπατο στον όμορφο κήπο και να ανάψετε ένα κεράκι στο εκκλησάκι που βρίσκεται εκεί.  Δυτικά της Zviad Gamsakhurdias, o έτερος κεντρικός δρόμος του Zugdidi (Rustaveli) θα σας οδηγήσει  σε μια αγορά, την οποία φωτογραφικά τουλάχιστον τη βρήκαμε πολύ ενδιαφέρουσα.  Στο γεγονός ότι ελάχιστοι ταξιδιώτες έρχονται στο Zugdidi, οφείλεται πιθανότατα ότι όλοι ήθελαν κουβεντούλα και  να μάθουν από που είμαστε και που πάμε.  Το Zugdidi έχει μόνο 2 ξενοδοχεία, το ένα απέναντι από το άλλο από τα οποία το Hotel Samegrelo είναι αρκετά καλύτερο (παρά τα  ναϋλον  σεντόνια του) με πρωινό και με μια συμπαθέστατη κοπέλα στη ρεσεψιόν που μιλά αγγλικά (σε όλη την υπόλοιπη πόλη δεν συναντήσαμε άλλον άνθρωπο που να μιλά αγγλικά).  

Για να επισκεφτείτε το Svaneti, πρέπει να πάρετε το  λεωφορείο το οποίο μια φορά τη μέρα κάνει τη διαδρομή Zugdidi - Mestia ή  με  4x4 ταξί. Το λεωφορείο ξεκινά  από κάποιο σημείο  Βόρεια μετά τη γέφυρα της οδού Rustaveli (ρωτήστε για Mestia για να σας δείξουν) αλλά όχι κάποια συγκεκριμένη ώρα. Είναι καλό να είστε εκεί κατά τις 8 - 8:30  το πρωί, ώστε να κρατήσετε (προτείνουμε στη δεξιά πλευρά) θέση.   Το επιεικώς ονομαζόμενο λεωφορείο είναι είτε κάποιο παμπάλαιο Ford Transit minibus ή κάποιο Mercedes Sprinter με καθισματάκια τόσο κοντά το ένα στο άλλο που θα χρειαστεί να κρατήσετε την αναπνοή σας για να καθίσετε. Το λεωφορείο δεν πρόκειται να ξεκινήσει αν δεν γεμίσει μέχρι να μη χωρά ούτε καρφίτσα. Εκτός από ανθρώπους, θα γεμίσει με τσουβάλια, εμπορεύματα ακόμα και υλικά οικοδομών και ποδήλατα στην περίπτωσή μας.  Μετά από 4 ώρες αναμονή (ντάλα στον ήλιο) μπορεί να ξεκινήσει για να βάλει πετρέλαιο ή να φορτώσει ακόμα περισσότερα εμπορεύματα από διάφορα σημεία έξω από την πόλη.  Αν έχετε ορατότητα ανάμεσα στα τσουβάλια  η θέα προς τα βουνά  και τα φαράγγια είναι εξαιρετική, μπροστά καλύτερα να μην κοιτάζετε αφού η οδήγηση καμικάζι στο στενό  υπό κατασκευή  χωματόδρομο θυμίζει περισσότερο βιντεοπαιχνίδι.

 Μετά από 6   ώρες κaι μια στάση για φαγητό, αφού περάσετε  τις απόκρημνες πλαγιές πνιγμένες με μαύρα έλατα, θα φτάσετε σε ανοικτές καταπράσινες κοιλάδες και αραιούς οικισμούς. Η περιοχή εδώ, κρυμμένη και απρόσιτη εξαιτίας των ορεινών όγκων που την περιβάλλουν κατοικείται από αρχαιοτάτων χρόνων.  Για να προστατευτούν οι κάτοικοι από τους επιδρομείς ανέπτυξαν τη συνήθεια να κατασκευάζουν οικογενειακούς πύργους, γνωστούς σαν Svan Towers,  στους οποίους κλείνονταν μέχρι να φύγουν οι επιδρομείς. 175 πύργοι του 9ου μέχρι και 13ου αιώνα σώζονται στην περιοχή  και αρκετοί αναστηλώνονται σήμερα κυρίως από  ευρωπαϊκές ΜΚΟ.   Στη Mestia, που είναι και ο τελικός προορισμός θα δείτε πολλούς από αυτούς, αλλά  η πόλη  -κατά την επίσκεψή μας (Ιούλιος 2011) ήταν σκέτη απογοήτευση. Ένα απέραντο εργοτάξιο με λάσπη, φορτηγά και χωματουργικά που εργάζονται να μετατρέψουν εν μια νυκτί, το σοβιετικής αισθητικής χωριό σε ελβετικό θέρετρο.  Τα τοπία πάντως γύρω και πέρα από τη Μέστια είναι πανέμορφα με  πολλές δυνατότητες για πεζοπορία ή ορειβασία.  Δυστυχώς, ελάχιστες είναι οι διαδρομές που μπορείτε να κάνετε εντελώς μόνοι σας, είτε γιατί είναι δύσκολο να εντοπίσετε τα μονοπάτια, είτε γιατί θα χρειαστείτε κάποιο αυτοκίνητο να σας πάει μέχρι κάποιο σημείο. Το ξενοδοχείο  ή το σπίτι που θα μείνετε μπορεί να φροντίσει να σας βρει  οδηγό.  Στην πλατεία του χωριού υπάρχει επίσης ένα καλά οργανωμένο κέντρο πληροφοριών για πεζοπόρους και ορειβάτες στο οποίο μιλούν αγγλικά.

Κείμενα - Φωτογραφίες:  Σωτήρης Χαϊμαντάς

επικοινωνία: